Kiedy następuje śmierć mózgu? Czy w ogóle istnieje? To pytania, które w "Zanim się obudzę" stawia Agnieszka Bednarska. Zadaje je na milion różnych sposobów i odmienia przez przypadki. Przez przypadki osób pogrążonych w śpiączce, z objawami śmierci mózgowej i czekających na przeszczep. To ich historie znajdziecie w tej książce. Ale nie odpowiedzi. Odpowiedzi musicie szukać w sobie.

Agnieszka Bednarska, Zanim się obudzę. Fot. Promotorka czytelnictwa

Z rzeki zostaje wyłowiona kobieta – wyziębiona i prawie martwa. W szpitalu zapada w śpiączkę. Ma nikłe szanse na wybudzenie się. Policja nie potrafi ustalić jej tożsamości, nikt nie zgłasza jej zaginięcia. Opiekująca się nią siostra Brygida nadaje jej imię Selena i od tej pory poświęca się opiece nad dziewczyną.

Do tej samej sali trafia Kamil, chłopak z objawami śmierci mózgowej. Ordynator namawia jego rodziców do podpisania zgody na pobranie organów od Kamila, ale oni się nie zgadzają. Matka, patrząc na syna, nie wierzy w jego śmierć.

W szpitalu pracuje również doktor Yao Nakamura – wychowanek domu dziecka, samotny dziwak i przeciwnik orzekania śmierci mózgowej. Czy zdoła przywrócić swoich pacjentów do świata żywych? Kto ma decydować, gdzie leży granica między życiem a śmiercią? Co dzieje się za świadomością człowieka, który jest zbyt słaby, by wrócić, lecz wciąż niegotowy, by odejść? /Opis za wydawcą, Media rodzina

Agnieszka Bednarska już w posłowiu zaznacza, że nie namawia nikogo do obstawania po którejkolwiek ze stron. I bardzo się tego postanowienia pilnuje. Umiejętnie żongluje wątkami i wydarzeniami, co rusz zmieniając perspektywę. Pozwala wczuć się w jedną historię, by zaraz brutalnie przerzucić nas w sam środek innego dramatu.

Fabuła „Zanim się obudzę” jest wielowątkowa i wielowarstwowa. Autorka powoli odsłania kolejne, poruszające do głębi, na pozór odległe od siebie historie i splata je w jedną, dojmującą całość. Poruszanie naszych najczulszych strun to znak rozpoznawczy Agnieszki Bednarskiej.Przeżyłam ten wstrząs już przy lekturze „Płaczącego chłopca”, powinnam być przygotowana. Nie byłam. Tu dostałam go ze zdwojoną siłą.

Mimo że mamy do czynienia z fikcją literacka, po lekturze „Zanim się obudzę” nie sposób nie zadać sobie pytań, które między wierszami, w historiach Kamila i Seleny stawia pisarka. Czy istnieje śmieć mózgu? Jak daleko można się posunąć w walce o ludzkie życie? I o które życie powinniśmy walczyć?

Autorka polemizuje na ten temat zestawiając ze sobą dwójkę bohaterów  - doktora Yao Nakamura, przeciwnika orzekania śmierci mózgowej i wziętą panią ordynator, zwolenniczkę transplantologii. Genialnie wykreowane postaci, które różni właściwie wszystko, poza jednym. Ironią jest to, że każde z nich chce ratować ludzkie życie.

Przedstawianie pokrętnych ludzkich losów i kreacja bohaterów to mocne strony autorki. Postaci są złożone, każde z bogatym bagażem doświadczeń - przejmujących, wywołujących skrajne emocje od poczucia niesprawiedliwości i bezsilności do chęci walki.

Do mocnych tematów i trudnych pytań, autorka dorzuca realizm magiczny, którym buduje niesamowity klimat i potęguje literackie doznania. Poza wydarzeniami ze szpitalnej sali i wcześniejszego życia bohaterów przenosi nas w inny wymiar, do świadomości pogrążonych w śpiączce pacjentów, zawieszonych gdzieś między życiem a śmiercią. Robi to subtelnie, nienachalnie, dzięki czemu naturalnym wydaje się, że ludzie w śpiączce zachowują świadomość. Autorka pozwala nam poznać ich myśli, uczucia i dylematy, w tym ten najważniejszy. Wybrać życie czy śmierć?

Świetny warsztat literacki, w tym niesamowita umiejętność uwodzenia słowem i przedstawienie ludzkich dramatów w połączeniu z realizmem magicznym dają nam emocjonalną bombę. To książka z rzędu tych, po których nie można się pozbierać. Wbija w fotel, zmusza do refleksji i nie daje spokoju po zakończonej lekturze.

Nie wierzę. Naprawdę nie rozumiem, jak to jest możliwie, że o Agnieszce Bednarskiej nie zrobił się jeszcze szum. Z takim warsztatem i tematyką, jaką porusza, już dawno powinna trafić do mainstreamu.  I będę tego cierpliwie wypatrywać.

Moja ocena: wyższa półka
Ocena tradycyjna 10/10

A już niebawem na moim blogu wywiad z autorką a na fanpage akcja, w której do zdobycia będą egzemplarze książki.